در آيين اسلام، درآمدهاي مشروع و كسب و كار و اموال حلال، جايگاه ويژه اي داشته و قرآن مجيد آن را مايه قوام و هستي شخص و جامعه و مايه زينت و آرامش در زندگي اين دنيا مي خواند؛ آنجا كه مي فرمايد: «ولاتوتواالسفهاء اموالكم التي جعل الله لكم قياما...» و در جاي ديگري مي فرمايد: «المال و البنون زينه الحياه الدنيا...» قرآن افراد متمكن را كه از طريق مشروع اموالي به دست آورده اند، افراد خوب معرفي مي كند و اساسا داشتن مال و تمكن مادي را نوعي امداد الهي به حساب آورده و عنايت و تفضل معبود را در حق بندگان خدا بيان مي كند.
رسول خدا (ص) مردانگي را در اين دانسته اند كه فرد مسائل و امور مادي اش را بهبود ببخشد .
و امام صادق (ع) فرموده اند: «شايسته نيست كسي از تلاش مالي و مادي باز ايستد كه در سايه آن مي تواند آبرويش را حفظ كند و قرض هايش را بپردازد و به بستگانش كمك كند.»
با توجه به آيات و رواياتي كه در زمينه كسب و درآمد حلال و مشروع آمده است، مي توان چنين بيان نمود كه مال و ثروت نه تنها خوب است، بلكه هر مسلمان آگاه وظيفه دارد در كسب و تحصيل آن تلاش كند و خود و جامعه اش را در رشد اقتصادي ياري رساند. نظام اقتصادي اسلام هم كه توجه به سعادت انسان را هدف اصلي خود مي داند، استفاده عاقلانه از منابع طبيعي و امكانات خدادادي را در راه نيل به هدف مقدس خويش، مورد تاكيد قرار داده است.
الگوي مصرف در اسلام علاوه بر مخالفت با «اسراف» با پديده ناشايست «تجمل گرايي» نيز به عنوان يك بيماري اقتصادي مقابله كرده است.
انسان نيازهايي دارد كه با توجه به امكانات موجود به رفع آنها مي پردازد و براي رسيدن به مقصود خود، در سايه فكر و تدبير، روش هاي متعددي را به كار مي گيرد. از ديدگاه قرآن، انسان موجود نيازمندي است كه خداوند براي رفع نيازهايش زمين را براي او رام كرده و امكانات و منابع آن را در اختيار وي قرار داده تا مصرف كند.
قرآن با مطرح كردن مسئله اسراف و بيان مضرات آن و دعوت به اعتدال و ميانه روي در تمام امور زندگي، در حقيقت بهترين الگوي مصرف را براي زندگي سعادتمندانه به آدميان ارائه مي دهد.
قرآن در آيات متعددي به بحث اسراف پرداخته و جنبه هاي مختلف اين امر مذموم را بررسي كرده است. آياتي كه اعلام مي دارد خداوند اسراف و مسرفين را دوست ندارد، بيانگر اين حقيقت است كه اسراف موجب مي شود تا شخص مسرف، با وجود دارا بودن همه فضايل اخلاقي و اعمال صالح، نتواند به مقام محبت و قرب الهي برسد.
امام صادق (ع) در اين باره فرمودند:«دعاي چهار گروه مستجاب نمي شود، يكي از آنها كسي است كه مالي داشته باشد و آن را ضايع كند و سپس از خداوند درخواست كند تا به او روزي عنايت كند. خداوند نيز در جواب مي فرمايد: آيا به تو دستور ميانه روي و اعتدال در مصرف نداده بودم؟»
امام عسگري (ع) نيز در نامه اي كه براي يكي از شيعيان فرستادند، او را به توانگري بشارت داده و توصيه فرمودند: «بر تو باد به ميانه روي و اعتدال و برحذر باش از اسراف؛ زيرا اين عمل از كارهاي شيطان است.»
اسراف نكردن تنها در خوردن و آشاميدن نيست، بلكه موارد آن بسيار گسترده و همه جانبه است و طبق دستور قرآن اسراف نكردن و اعتدال و ميانه روي در همه امورات زندگي، امري لازم و ضروري است.
روزي پيامبر اسلام (ص) از راهي مي گذشت، ناگاه چشم حضرت به يكي از يارانش به نام «سعد» افتاد كه در حال وضو گرفتن بود، ولي آب زيادي مي ريخت. حضرت خطاب به او فرمود: اي سعد! چرا اسراف مي كني؟ سعد عرض كرد: يا رسول الله! در آب وضو نيز اسراف است؟ حضرت فرمود: بله اگر چه از آب جاري استفاده كني!
دوري از اسراف و رعايت اعتدال و ميانه روي حتي شامل كارهاي خير نيز مي شود. قرآن با صراحت تمام به پيامبر (ص) دستور مي دهد: «و لاتجعل يدك مغلوله الي عنقك و لاتبسطها كل البسط فتقعد ملوما محسودا» اين آيه بخشش نامتعادل را مجاز نشمرده و آن را باعث حسرت و گرفتاري بخشنده مي داند و در آيه ديگري پس از بيان نشانه هاي بندگان صالح و شايسته خدا، در مورد حدود احسان و بخشش مي فرمايد: «والذين اذا انفقوا لم يسرفوا و لم يقتروا و كان بين ذلك قواما» در اين آيه نيز زياده روي در احسان را روشي ناپسند بر شمرده است
در بررسي رابطه مسائل اخلاقي و اعتقادي با كار، ديدگاه كلي اسلام درباره كار مشخص گرديد و معلوم شد كه امور اعتقادي و اخلاقي اسلام مانعي در ايجاد جامعه توسعه يافته نيست. كار اقتصادي ذاتاً مطلوبيت دارد و مؤمن حتي اگر درآمد كافي داشته باشد، نبايد از كار دست بكشد.
مقام معظم رهبري در خصوص كار و كارگر فرموده است: من به كارگران سفارش مي‌كنم در هر بخشي و در هر جايي كه مشغول هستند كار را عبادت بدانند. اين كاري كه شما براي توسعه و پيشرفت كشور مي‌كنيد يك عبادت قطعي است. به مسئولان هم سفارش مي‌كنم كه ارزش طبقات كارگر و محروم و مستضعف و اين مردم مؤمن را بدانند. كارگران قدر خود را بشناسند و بفهمند كه وجود آنها چقدر در سرنوشت يك ملت مؤثر است.
جايگاه كار و تلاش در آموزه هاي ديني منبع:سايت سازمان تبليغات اسلامي
حضرت محمد”ص” در باره انجام كار به نحو شايسته و نيكو مي فرمود:
هرگاه يكي از شما كاري انجام مي دهد،آن را محكم و استوار انجام دهد.
درجاي ديگري نيزفرمود:
بهترين مردمان كسي است كه {هنگام انجام كاري}همه كوشش خود را بكار گيرد.
جايگاه كار و تلاش در آموزه هاي ديني منبع:تجويد قران
حضرت هماره نسبت به پرداخت حقوق كارگران تاكيد داشت و ميفرمود: كسي كه در دستمزد به مزد بگيري {كارگري}ستم كند،پروردگار كارهاي نيك او را نابود ميكند وبوي بهشت را براو حرام ميسازد. بوي خوشي كه از فاصله پانصد ساله به مشام ميرسد.
با وجود چنين سخنان وبيانات گهرباري بود كه آن پير فرزانه ، حضرت امام خميني “ره” فرمودند:
” در مكتبي كه پيغمبرش دست كارگر را ميبوسد نيازي به مكاتب شرق و غرب ندارد “
برگرفته از كتاب نگين هستي/سيد حسين سيدي
جايگاه كار و تلاش در آموزه هاي ديني منبع:تجويد قران
درتاريخ نقل شده كه پيامبر اكرم “ص” وائمه اطهار “ عليهم السلام ” براي امرار معاش زندگي خود به اموري مانند كشاورزي ،باغباني، شباني و… مشغول بوده اند واز اينكه به اين كارها بپردازند هيچ ابائي نداشته اند. اين مورد در مورد برخي از پيامبران الهي همچون حضرت نوح . حضرت عيسي و…. نيزصادق است.
هنگامي كه قريشيان و يهوديان مدينه براي هجوم به مدينه همدست شده بودند،پيامبر به پيشنهاد سلمان فارسي دستور كندن خندقي را در اطراف شهر داد و خود نيز به كارپرداخت وخاك ها را در جاي ديگر مي ريخت. در زمان ساختن مسجد مدينه ، نيز خود خشت ها را حمل مي كرد.
حضرت دراين باره مي فرمود: هرگز كسي غذائي بهتر از دسترنج خود نخورد. در جاي ديگري نيزفرمود :بيكاري سنگدلي مي آورد.
جايگاه كار و تلاش در آموزه هاي ديني منبع:تجويد قران
در ميان كارها كار بازويي بهتر است يا كار ميز و مبلي؟ حديث داريم كه اگر ميخواهيد كار پيدا كنيد، سعي كنيد كار بازويي داشته باشيد و كارهاي حرفهاي داشته باشيد و اسلامي روي اين كار عنايت داشته است. به قدري اسلام براي كشاورزي سفارش كرده است. اسلام ميگويد: اگر كسي درختي دارد، حق ندارد درخت را ببرد. مگر روي يك مصلحت مهمتر. كسي حق ندارد باغ خود را تبديل به زمين و ساختمان كند و كسي حق ندارد باغ خود را بفروشد. اصلاً باغ را فروختن و يا نابود كردن كار خوبي نيست مگر اين كه در جايي ديگر باغي مثل اين باغ بوجود بياورد. اگر دو هزار متر باغ دارد و آن را به خانه مبدل ميكند. بايد در جايي ديگر دو هزار متر زمين را به باغ تبديل كند، يعني كشت و درخت را از بين نبرد.
حديث داريم اگر كسي به يك درخت آب بدهد، همانند كسي كه يك مؤمن تشنهاي را سيراب كند، مأجور خواهد بود. ببينيد چقدر اسلام به كشاورزي اهميت ميدهد.
حديث داريم اگر ديديد كه زمين لرزه شد و همه كرات آسماني در حال به هم ريختن و به هم خوردن است (خداوند يك نظامي بر اين كرات قرار داده است، براي پيدايش قيامت اين نظام از بين ميرود. قرآن ميگويد: «إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ وَ إِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ» (تكوير/2-1) نور خورشيد گرفته و تمام ميشود، نجوم و ستارهها به هم ميريزد، زمين لرزه ميشود، زمين ميشكافد، گداختگيهاي به شكم اقيانوسها ميخورد، «وَ إِذَا الْبِحارُ سُجِّرَتْ» (تكوير/6) آب درياها به جوش ميآيد، خلاصه اوضاع جور ديگري ميشود)، اگر شما يك نهال در دست داريد، اگر ميتوانيد آن نهال را بكاريد.
رسول الله (ص)در حديثي ميفرمايند: «إِنْ قَامَتِ السَّاعَةُ وَ فِي يَدِ أَحَدِكُمُ الْفَسِيلَةُ فَإِنِ اسْتَطَاعَ أَنْ لَا تَقُومَ السَّاعَةُ حَتَّى يَغْرِسَهَا فَلْيَغْرِسْهَا» (مستدركالوسائل/ج13/ص460)
«إِنْ قَامَتِ السَّاعَةُ» (يعني اگر ديديد كه قيامت ميخواهد بوجود بيايد) «وَ فِي يَدِ أَحَدِكُمُ الْفَسِيلَةُ» (اگر در دست يكي از شما نهالي است، ديديد كه نظام هستي به هم خورد ولي شما يك نهالي در دست داريد) «فَإِنِ اسْتَطَاعَ أَنْ لَا تَقُومَ السَّاعَةُ حَتَّى يَغْرِسَهَا فَلْيَغْرِسْهَا» (اگر توانايي داريد كه آن را بكاريد، آن را بكاريد) چقدر اسلام به كشاورزي اهميت داده است. تمام انبياء كشاورز بودهاند و دامداري شغل انبياء بوده است.
الحمد لله حكومت اسلاميخوبيهاي بسياري را براي ما داشته است. يكي از خوبيهاي آن اين بوده است كه در قديم هر كس كه پدرش زارع بود، عارش ميشد كه بگويد پدر من كشاورز است. امّا قرآن ميگويد كه زارع مال من است. خداوند اسماء زيادي دارد و يكي از اساميخداوند زارع است. خود خداوند گفته است كه اگر تو عارت ميشود كه به تو بگويند زارع، من عارم نمي‌شود و زارع هستم: «أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ‌ام نَحْنُ الزَّارِعُونَ» (واقعه/64) تو زارعي يا من؟ من زارع حقيقي هستم، تو فقط تخميرا ميكاري و يك نهالي را مينشاني، زارع واقعي من هستم. ببينيد خدا به خودش زارع ميگويد. «إِنْ قَامَتِ السَّاعَةُ وَ فِي يَدِ أَحَدِكُمُ الْفَسِيلَةُ فَإِنِ اسْتَطَاعَ أَنْ لَا تَقُومَ السَّاعَةُ حَتَّى يَغْرِسَهَا فَلْيَغْرِسْهَا»
حديث داريم امام باقر در حال كشاورزي بود و عرق از سر و روي مباركشان فرو ميريخت. يك نفر نزد ايشان رفت تا ايشان را نصيحت كند. پرسيد: اي امام باقر! اگر الان مرگ سراغ تو بيايد در حالي كه اين طور در حال بيل زدن هستي و براي مال دنيا زحمت ميكشي، خجالت نميكشي؟ با چه رويي خدا را ملاقات ميكني؟ فرمود: اگر الان مرگ به سراغ من بيايد، در بهترين حالت هستم براي اينكه در حال كار كردن هستم. اين جملاتي درباره اهميت كار كردن بود. دعاي آدم بيكار مستجاب نمي‌شود. حديث داريم اگر كسي كار نكند، دعاي او مستجاب نمي‌شود.
جايگاه كار و تلاش در آموزه هاي ديني منبع:تجويد قران
پيامبر اسلام (ص) با گروهي داشتند حركت ميكردند، قرار شد غذايي بخورند مثلاً آبگوشت. يكي گفت من گوسفند را ذبح مي‌كنم، جمعيت زياد بود. يكي گفت من ظرفها را فراهم مي‌كنم، يكي گفت من فلان كار را مي‌كنم، پيامبر (ص) فرمود: من هم هيزم جمع مي‌كنم. هر كار كردند كه شما پيامبريد، ما جاي شما كار كنيم، فرمود من اگر كار نكنم، پس از غذا نميخورم.
از مكه يك نفر برگشته بود خدمت امام (ع)فرمود: چه كاروان خوبي، در كاروان ما يك نفر خيلي نمازهاي با توجهي ميخواند، خيلي كارهاي خوبي ميكرد، همهاش راز و نياز و عبادت ميكرد. امام (ع) فرمود: كسي كه در كاروان اين همه عبادت ميكند، پس كارهاي او را چه كسي انجام ميداد؟ گفت: آقا ما فتخار داشتيم و كارهاي او را انجام ميداديم. امام (ع) فرمود: كارهاي شما از عبادت او ارزش بيشتري داد. همين سيب زميني كه تو پوست ميكني و او دارد نماز شب ميخواند، كار تو ارزشش بيشتر است. البته مواردي هم فرق ميكند. چون گاهي وقتها يك كسي كه تخصص دارد، اگر كاري را انجام دهد، كار تخصصي خودش را از دست ميدهد. به اين نكته هم بايد توجه كنيم حديثها مثل شكر ميماند، خود شكر را اگر توي حلق بچه بريزيد خفه ميشود، بايد شكر را در آب حل كرد. بعضي احاديث را هم اگر بخواهيم مستقيماً به طرف بگوييد، طرف بدآموزي پيدا ميكند. مثلاً داريم كه هر كس بايد كار خودش را خودش انجام بدهد، امّا معنايش اين نيست كه يك استاد دانشگاه هم كه قرار است امشب بنشيند و يك جزوه براي دانشجويان تهيه كند و يا يك دبيري كه بايد شب مطالعه كند، يك روحاني كه بايد براي منبرش، درسش، سخنرانيش فكر كند، بنشيند و كفشش را واكس بزند! خوب اگر استاد دانشگاه بنشيند و كفشش را واكس بزند، فردا درسش درست از آب در نميآيد.
كار تخصصي محفوظ امّا اگر يك جايي كار تخصصي نيست، يك روحاني، يك بازاري، يك كارگر، يك استاد دانشگاه همه كارهاي تخصصي خودشان را كنار گذاشتهاند و ميخواهند به يك مسافرتي بروند، آنجا ديگر اين مقامها بايد كنار برود، همه با هم، همه همسفر، كارها با هم و خدمات و زحمتها هم با هم. كار در اسلام مقدس است. كار در اسلام عبادت است.
جايگاه كار و تلاش در آموزه هاي ديني منبع:تجويد قران
حالا يك نشانه به شما بدهم كه متوجه شويد كه عبادت مي‌كنيد يا نه؟! حضرت عباسي حاضريد راست بگوييد؟ فردا صبح اگر لب در دبيرستان شما يك نفر ايستاد و به هر كدام از شما يك مدرك داد و گفت الان هم ماهي نصف هزار تومان بگير و برو. حضرت عباسي سر دوچرخه را بر ميگرداني و ميروي يا خير؟
اگر هدف رشد باشد، مدرك و پول كه فردا صبح به من ميدهند، پس ميزنم و ميگويم من هنوز رشد نكردهام، من ميخواهم درس بخوانم. اما اگر هدف مدرك و پول باشد، اگر فردا صبح همين مدرك و پول بيايد، همانجا توقف ميكنيم.اين نشانه اش است، خودتان را امتحان كنيد كه اگر به مدرك و پول رسيديد، ميايستيد و يا...؟
جايگاه كار و تلاش در آموزه هاي ديني منبع:تجويد قران
محمد حسين فلاح در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادي خبرگزاري فارس با اشاره به نامگذاري امسال با عنوان "توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني" اظهار داشت: افزايش نرخ سود تسهيلات يك گام مثبت براي بازگرداندن وجوهات و سرمايه مردم به بانك‌ها بود ولي از سويي ممكن است اين وجوهات در فرصت زماني كوتاه به دست صنعتگران نرسد.
وي افزود: مدت‌هاست كه بخش صنعت منابع مالي مورد نياز خود را با سود بالا از بازار تأمين ميكند و در حال حاضر بيشتر توليدكنندگان با مشكل تأمين نقدينگي روبرو هستند.
وي ادامه داد: اين در حالي است كه توليدكنندگان زيادي نيز از دولت طلبكار هستند و در واقع طرح‌هايي را براي دستگاه‌هاي دولتي اجرا كرده‌اند كه هنوز پول آنها را دريافت نكرده‌اند.
وي تصريح كرد: اين مسئله باعث انباشته شدن بدهي دولت به صنعتگران شده و در نتيجه توليدكنندگان براي تأمين نقدينگي مورد نياز خود به بازارهاي مالي ديگر روي آورده‌اند.
به گفته فلاح در حال حاضر صنعتگران شيوه‌هاي مختلفي را براي دريافت نقدينگي از بازار آزاد از جمله دريافت نقدينگي از اشخاص را تجربه ميكنند كه هزينه بالايي را به همراه دارد.
وي ادامه داد: در اين صورت نرخ سود تسهيلات دريافتي بالاتر از 20 درصد است و در واقع توليدكنندگان به دليل عدم دريافت پول خود از دولت، مجبور به پرداخت اين سود بالا هستند و علاوه بر اين، برخي نيز براي تأمين مالي به سراغ وام‌هاي ارزي رفته‌اند كه ريسك دريافت اين وام‌ها نيز بالا است.
عضو هيئت مديره كنفدراسيون صنعت تصريح كرد: زماني كه قرار بود مردم از بانك‌ها تسهيلات با بهره 15 تا 17 درصدي دريافت كنند بسياري از صنعتگران مجبور به دريافت تسهيلات از بازار آزاد با سود بالاي 20 درصد بودند اما حال كه نرخ رسمي سود تسهيلات افزايش يافته بايد منتظر افزايش نرخ سود در بازار آزاد نيز باشيم.
وي تأكيد كرد: تنها راه براي جلوگيري از اين اتفاق آن است كه منابع بانكي به مقدار كافي براي بخش توليد وجود داشته باشد تا توليدكنندگان مجبور به تأمين مالي از بازار آزاد با سود بالا نباشند.
وي با اشاره به عدم تحقق وعده‌هاي دولت در اجراي مرحله اول قانون هدفمندي يارانه‌ها اظهار داشت: اين مسئله باعث بي‌اعتمادي صنعتگران شد كه اميدواريم در اجراي فاز دوم جبران شود و بسته‌هاي حمايتي به صورت واقعي عملياتي شوند.
منبع:فارس نيوز
وي افزود: نامگذاري امسال مقام معظم رهبري نيز همانند سال گذشته تنها مختص يك سال نيست و در واقع نقطه شروع راه و تأكيدي براي مورد توجه قرار گرفتن اين موضوع است.
اين نماينده مجلس گفت: براي تحقق هدف حمايت از توليد ملي، كار و سرمايه ايراني بايد همه بخش‌هاي اقتصادي با اين موضوع همراه شوند.
قادري اضافه كرد: همچنين در نظام ارزي، نظام پولي و بانكي و در وضع قوانين بايد جهت‌گيري‌ها به سمت حمايت از توليد باشد.
عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس تصريح كرد: واكنش‌هاي احساسي در قبال شعار سال، گرفتن تصميمات عجولانه در ابتداي سال و رها كردن موضوع در طول سال صحيح نيست.
وي گفت: بايد مسئولان در سه قوه مروري بر قوانين و عملكردها داشته باشند و خلأهاي قانوني در اين رابطه شناسايي شود تا اشكالات برطرف و قوانين مازاد حذف شود تا فرايندها مؤثرتر شود.
قادر با بيان اينكه موضوع حمايت از توليد مربوط به يك قوه و حوزه خاص نيست، ادامه داد: اين موضوع بايد به طور مستمر مورد توجه قرار گيرد.
وي با تأكيد بر حمايت از توليد در اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها اظهار داشت: نمي‌توان از حمايت توليدكننده داخلي صحبت كرد، اما در قانون هدفمندي يارانه‌ها نشانه‌اي از آن وجود نداشته باشد.
عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس تصريح كرد: ممكن است دولت در اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها هدف عدالت اجتماعي را بيش از حمايت از توليد مدنظر داشته باشد و در كوتاه‌مدت هم به آن برسد، اما اگر به ظرفيت توليدي كشور لطمه وارد شود مطمئناً هدف عدالت اجتماعي هم محقق نخواهد شد.
قادري گفت: حمايت از توليد بايد به صورت يك باور و فرهنگ درآيد تا بتواند منجر به يك نتيجه مطلوب شود.
منبع:فارس نيوز
ادامه در ادامه مطلب...
موضوع:جايگاه كار و تلاش در آموزه هاي ديني
منبع:پايگاه تبيان