مدينه فاضله اي كه اسلام ترسيم مي كند و جامعه مدني و توسعه همه جانبه ، كه اينك به عنوان يك آرمان جهاني براي ملتهاي مختلف و از جمله امت بزرگ اسلامي درآمده است, بدون حضور سازنده و فعال ((نهاد مقدس خانواده)) و بدون منظور ساختن همه شروط و لوازمي كه شكل گيري و تحقق ((خانواده مطلوب)) براي جامعه اسلامي ايجاب مي كند, امكان ندارد وقتي از منظر نگاه امام خميني به دين شناختي زنان و مسايل آنان مي نگريم, اصالت نهاد خانواده به عنوان مايه سكونت و انس جويي و محبت ورزي زن و شوهر و جايگاه امن و آماده تربيت فرزندان از يك سو, و شرافت و مقام مادري و مسوئوليت خطير و پرارزش آن از سوي ديگر, جايگاهي محوري دارد. عنايت و اهتمام خاصي كه آن فقيه فرزانه و دين شناس بزرگ تاريخ اسلام به اين نهاد ، بويژه مقام مادري دارد, محور ((خانواده ـ مادر)) را بروشني در نگاه و انديشه هر كس كه از منظر نگاه امام به اين محور مي نگرد, از نظر موقعيت آن و مسوئوليتهاي ناشي از آن, به يكي از حياتي ترين و زيربنايي ترين نهادها و موقعيتهاي بشري درميآورد, و از نظر شرافت و ارزش در قله خوبيها و سرآمد ارزشها قرار مي دهد. و امام در اين باب سخن بسيار دارد و در اينجا به اندكي بسنده خواهد شد. مدينه فاضله اي كه اسلام ترسيم مي كند و جامعه مدني و توسعه همه جانبه ، كه اينك به عنوان يك آرمان جهاني براي ملتهاي مختلف و از جمله امت بزرگ اسلامي درآمده است, بدون حضور سازنده و فعال ((نهاد مقدس خانواده)) و بدون منظور ساختن همه شروط و لوازمي كه شكل گيري و تحقق ((خانواده مطلوب)) براي جامعه اسلامي ايجاب مي كند, امكان ندارد. خانواده به عنوان يك نهاد فراگير اجتماعي, هسته اوليه جامعه به شمار مي رود و خاستگاه موقعيت ممتاز و ويژه آن ، به خصوص جايگاه مادري, فقط رهنمودهاي ديني نيست. افزون بر آن همه آموزه هايي كه در جهت شكل گيري صحيح, تعيين مسوئوليتها, راه حل مشكلات و تحكيم پيوندهاي خانوادگي, صادر شده است, منافع و ارزشهاي گسترده اي كه در اين نهاد هويداست, به عنوان واقعياتي ملموس, براي همگان روشن است. پيشتر آورديم كه قرآن كريم خاستگاه غريزي و فطري پيوند زناشويي و تشكيل اين نهاد را آفرينش زن و مرد از يك حقيقت (مًن اَنفِسًكِم) و عشق و مهرباني (مودّة و رحمة) و آرامش خاطر (لًتَسكِنِوا اًلَيها) مي شمارد و آن را از جمله ((آيات)) الهي معرفي مي كند.(۱) و در جاي ديگر جايگاه زن و شوهر و نسبت ميان آن دو را با استعاره زيبا و گوياي ((لباس)) يكديگر بودن بيان مي كند. در اين نهاد, ((مرد)) در موقعيتي قرار مي گيرد كه به بيان نبوي(ص), پس از اصل دين, فايده اي برتر و منفعتي بزرگتر از داشتن همسري مسلمان و سازگار و مسوئوليت شناس, نبرده است. و ((زن)), پس از اصل دين كه نياز فطري انسانها و حاكم بر همه آنهاست, تا بالاترين مرتبه بركت و سودمندي قرار مي گيرد: «ما استفاد امروئ مسلم فائدة بعد الاسلام افضل من زوجة مسلمة, تسرّه اذا نظر اليها, و تطيعه اذا امرها و تحفظه اذا غاب عنها في نفسها و ماله.»(۲). قداست اين نهاد, برخاسته از جايگاه آن و عنايت ويژه اي است كه خداوند بزرگ در قلم ((تكوين)) و رقم ((تشريع)) به آن داشته و دارد. بنگريد اين سخن شريف پيامبر(ص) كه هيچ نهادي در اسلام را در پيشگاه خداوند دوست داشتني تر و عزيزتر از نهاد خانواده و پيوند زناشويي نمي داند: «ما بني في الاسلام بنا احبّ الي الله تعالي و اعزّ من التزويج».(۳) و قداست و شرافت آن از يك سو تا آنجاست كه اگر مرد بدون هيچ مانعي, با اينكه در محل خود به سر مي برد, شب را در بيرون از خانه به سر برد و در جاي ديگر استراحت كند, در سخن امام(ع) عين نامروّتي و خلاف جوانمردي است.(۴) و از سوي ديگر در سخن نبوي(ص) و رهنمود علوي(ع) براي زن به مثابه صحنه جهادي است كه او جهادگر آن ميدان است.(۵) و ارزش رساندن يك جرعه آب به همسر به جز پاداش اخروي, از يك سال روزه داري و شب زنده داري برتر است.(۶) بارها حضرت امام در تاكيد بر اينكه اسلام ، دين زندگي است و براي همه ي زوايا و جوانب زندگي برنامه و چارچوب دارد, مثال تشكيل خانواده را شاهد آورده است: «احكام شرع, حاوي قوانين و مقررات متنوعي است كه يك نظام كلي اجتماعي را مي سازد. در اين نظام حقوقي, هر چه بشر نياز دارد فراهم آمده است; از طرز معاشرت با همسايه و اولاد و عشيره و قوم و خويش و همشهري, و امور خصوصي و زندگي زناشويي گرفته تا مقررات مربوط به جنگ و صلح و مراوده با ساير ملل, از قوانين جزايي تا حقوق تجارت و صنعت و كشاورزي. براي قبل از انجام نكاح و انعقاد نطفه قانون دارد و دستور مي دهد كه نكاح چگونه صورت بگيرد و خوراك انسان در آن هنگام يا موقع انعقاد نطفه چه باشد, در دوره شيرخوارگي چه وظايفي بر عهده پدر و مادر است و بچه چگونه بايد تربيت شود, و سلوك مرد و زن با همديگر و با فرزندان چگونه باشد. براي همه اين مراحل دستور و قانون دارد تا انسان تربيت كند.»(۷) شرح اين حقيقت بارها در كلام حضرت امام آمده است, از جمله: «شما وقتي اسلام را ملاحظه مي كنيد به حسب ابعاد انسانيت او, طرح دارد, قانون دارد, از قبل از اينكه انسان به اين دنيا بيايد, قبل از اينكه پدر و مادر انسان ازدواج كنند, طرح دارد براي اينكه اين بذر را خوب تربيت كند, طرح دارد. زن را چه جور انتخاب كنيد, شوهر را چه جور انتخاب كنيد, در وقتي كه ازدواج مي كنيد چه وضع باشد, با چه آداب باشد, در وقت لقاح چه آداب باشد, در وقت حمل چه آداب باشد, مثل يك زارعي كه يك تخم زراعت را مي كارد و مواظبت مي كند كه زمين خوب باشد, آب, آب سالم باشد, به موقع برسد, ساير تربيتها تربيتهاي نباتي باشد كه درست تربيت بشود, اسلام براي تربيت انسان از قبل ازدواج پدر و مادر شروع كرده است, زمين را يك زمين سالم مطهر مي خواهد باشد, زوج را يك زوج سالم صحيح انسان صفت انتخاب بكند. بعد هم آداب ديگر تا وقتي كه متولد مي شود و آداب حمل و تربيت در دامان مادر و تربيت در پيش پدر و تربيتهاي بعدي كه دنبال اين ميآيد.»(۸) پي نوشت: ۱ـ روم, آيه ۲۱. ۲ـ من لا يحضره الفقيه, ج۳, ص۳۸۹. ۳ـ بحارالانوار, ج۱۰۳, ص۲۲۲. و با اندك تفاوت در: وسائل الشيعه, ج۱۴, ص۳, ابواب مقدمات نكاح, باب ۱, ج۴, و من لا يحضره الفقيه, ج۳, ص۳۸۳. ۴ـ هلك بذي المروّة ان يبيت الرجل عن منزله بالمصر الذي فيه اهله, وسائل الشيعه, ج۱۴, ص۱۲۲, ابواب مقدمات نكاح, باب ۸۸, ج۷. ۵ـ ... انّ حسن تبعّل احداكنّ لزوجها و طلبها مرضاته و اتباعها موافقتها يعدل ذلك كله. پيامبر(ص), الدر المنثور, ج۲, ص۱۵۳. و جهاد المراة حسن التبعل. علي(ع), بحارالانوار, ج۱۰۳, ص۲۵۲. ۶ـ ما من امراة تسقي زوجها شربة من ما الاّ كان خيرا لها من عبادة سنة صيام نهارها و قيام ليلها و يبني الله لها بكل شربة تسقي زوجها مدينة في الجنة و غفر لها ستين خطيئة, وسائل الشيعه, ج۱۴, ص۱۲۳, ابواب مقدمات نكاح, باب ۸۹, ج۳. ۷ـ ولايت فقيه, ص۲۱. ۸ـ صحيفه نور, ج۵, ص۲۰ و نيز نگاه كن: ج۳, ص۱۲۲, و ج۴, ص۱۲۴, و ج۵, ص۱۰۷, و ج۶, ص۱۶۳, و ج۷, ص۶۹, و ج۸, ص۲, و موارد ديگر. منبع : پيام زن ( با اندكي تغيير و تلخيص) كلوب